ਕੌਣ ਕਹਿਤਾ ਹੈ ਆਸਮਾਂ ਮੇਂ ਛੇਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਤਾ.......... ਲੇਖ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ

ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮ ਅਕਸਰ ਹੀ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਵੀ ਹਨ। ਜਦ ਦੂਜੀਆਂ ਅਧੁਨਿਕ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ 1900 ਨੂੰ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਤਾਂ ਉਚੀ ਛਾਲ, ਲੰਬੀ ਛਾਲ, ਤੀਹਰੀ ਛਾਲ ਆਦਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖੇਡ ਵੰਨਗੀਆਂ ਸਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੇ-ਖੜੋਤੇ ਹੀ ਭਾਗ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ। 1912 ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਿਯਮ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੂਰੋਂ ਦੌੜ ਕੇ ਇਹ ਛਾਲਾਂ ਲਾਉਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਪਾਹਜ ਅਥਲੀਟ ਰੇਮੰਡ ਰੇਅ ਕਲਾਰਿੰਸ ਐਵਰੀ ਨੂੰ ਪਈ। ਇਸ ਅਥਲੀਟ ਨੇ 1900 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1908 ਤੱਕ ਤੰਦਰੁਸਤ ਅਥਲੀਟਾਂ ਦੀ ਬੂਥ ਲਵਾਈ ਰੱਖੀ ਸੀ ਅਤੇ 8 ਸੁਨਹਿਰੀ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤ ਕਿ ਓਲੰਪਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨੇ ਸਿਰਜੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 2 ਸੋਨ ਤਮਗੇ 1906 ਵਿੱਚ ਏਥਨਜ਼ ਇੰਟਰਕਾਲੇਟਿਡ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਜਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਹਰ ਵਾਰ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਹੀ ਜਿੱਤਿਆ, ਕਦੇ ਵੀ ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਿਆ।

ਜਦੋਂ ਦਾਦੇ ਦੇ ਜਿੱਤੇ ਤਮਗੇ ਪੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ.......... ਲੇਖ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ

1912 ਦੀਆਂ ਸਟਾਕਹੋਮ ਓਲੰਪਿਕ ਸਮੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਜਿਮ ਥੌਰਪੇ ਨੇ ਕਮਾਲਾਂ ਕਰ ਵਿਖਾਈਆਂ । ਉਸ ਨੇ ਔਖੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਡੈਕਾਥਲੋਨ ਅਤੇ ਪੈਟਾਥਲੋਨ ਵਿੱਚੋਂ ਸੋਨ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ । ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ,ਉਸ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਇਆ । ਥੌਰਪੇ ਨੂੰ ਵੀ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਹਦੇ ਬੁਰੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪਰ 1913 ਵਿੱਚ ਪੁੱਠਾ ਚੱਕਰ ਚੱਲ ਗਿਆ । ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੇ ਹਵਾਲੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਥੌਰਪੇ ਨੇ 1909 ਅਤੇ 1910 ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਫੁਟਬਾਲ ਅਤੇ ਬੇਸਬਾਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ । ਇੱਕ ਦਮ ਪੁੱਠੀ ਹਵਾ ਵਗ ਗਈ । ਖੰਡ, ਮਿਰਚਾਂ ਬਣ ਗਈ । ਥੌਰਪੇ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਦੋਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਉਹਦੀ ਕੋਈ ਦਾਦ ਫਰਿਆਦ ਨਾ ਸੁਣੀ । ਉਹ ਬਹੁਤ ਵਿਲਕਿਆ-ਚੀਖਿਆ । ਉਸ ਤੋਂ ਜਿੱਤੇ ਹੋਏ ਤਮਗੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਗਏ ਅਤੇ ਓਲੰਪਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ ਤੋਂ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ।

ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦਾ ਕਿੱਸਾ.......... ਲੇਖ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦਾ ਕਿੱਸਾ.......... ਲੇਖ / ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤ

ਐਮਿਲ ਜਾਤੋਪਿਕ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਂਅ  ਨਾਲ “ਹਿਊਮਨ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵ” ਅਤੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਵਰਗੇ ਵਿਸੇ਼ਸ਼ਣ ਵੀ ਜੁੜਦੇ ਰਹੇ, ਦਾ ਜਨਮ 19 ਸਤੰਬਰ 1922 ਨੂੰ ਕੋਪਰਿਵਨੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ । ਐਮਿਲ ਦੇ ਖੇਡ ਜੀਵਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਗੂੜਾ ਅਸਰ ਉਹਦੀ ਪਤਨੀ ਉਤੇ ਵੀ ਪਿਆ । ਜਦ 1968 ਦੀਆਂ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਸਮੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਵਿਖੇ ਕੁਝ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜੋੜਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ । ਹੈਲਸਿੰਕੀ ਓਲੰਪਿਕ 1952 ਸਮੇ ਐਮਿਲ ਜਾਤੋਪਿੱਕ ਨੇ 10000 ਮੀਟਰ ਦੌੜ 14:06:6 (ਓਲੰਪਿਕ ਰਿਕਾਰਡ), ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ 19 ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਦਿਨ ਏਸੇ ਹੀ ਚੈਕੋਸਲਵਾਕੀਆ ਦੇ ਅਥਲੀਟ ਨੇ 5000 ਮੀਟਰ ਦੌੜ 29:17:0 (ਓਲੰਪਿਕ ਰਿਕਾਰਡ), ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਕੇ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਹਾਸਲ ਕਰਿਆ । ਫਿਰ ਲਹੂ ਪੀਣੀ ਦੌੜ ਮੈਰਾਥਨ 2:23:03:2 ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦਾ ਚੱਕਰ ਲਾਇਆ । ਐਮਿਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਬਾ ਸੂਅ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਦਿਆਂ ਸੈਨਿਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ । ਪਰ ਇਹ ਅਥਲੀਟ 22 ਨਵੰਬਰ 2000 ਨੂੰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਸਦਾ ਸਦਾ ਲਈ ਕੂਚ ਕਰ ਗਿਆ ।

ਅਸੀਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਖਵਾਉੁਣ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਡਰਦੇ ਹਾਂ........... ਲੇਖ / ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਟੱਲੇਵਾਲੀਆ (ਡਾ.)

ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੀ ਇਹ ਫਿਤਰਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਰ ਵੇਲੇ ਜਵਾਨ ਹੋਇਆ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਾ ਲੋਚਦਾ ਹੈ ਬੇਸ਼ੱਕ ਕੋਈ ਬੁੱਢਾ ਚਿੱਟੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲਾ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਜੇਕਰ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਬਾਬਾ ਆਖ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਇਉਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਇੱਟ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ। ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਇੱਕ ਤੁਰੇ ਜਾਂਦੇ ਬੁੱਢੇ ਬਾਬੇ ਵਿੱਚ ਸਾਇਕਲ ਮਾਰਿਆ ਤਾਂ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇ ਪੁਛਿਆ, ‘‘ਬਾਬਾ ਤੇਰੇ ਸੱਟ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਵੱਜੀ’’ ਤਾਂ ਬੁੱਢਾ ਕਹਿੰਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵੱਜੀ ਪਰ ਜਦ ਤੂੰ ਬਾਬਾ ਕਹਿਤਾ, ਹੁਣ ਤਾਂ ਇਉਂ ਲੱਗਦਾ ਜਿਵੇਂ ਲੱਤ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਜਦ ਕਿਸੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅੰਟੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਅੰਕਲ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਅਜੀਬ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਤੋਂ ਨਵੀਆਂ ਵਾਲ ਕਾਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਡਾਈਆਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਕੋਈ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਕਿਹੜੀ ਡਾਈ ਲਾਉਣੈ, ਫਲਾਨੀ ਡਾਈ ਤਾਂ ਰੈਕਸ਼ਨ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਆ, ਕਿਸੇ ਵਧੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਡਾਈ ਦੱਸ ਭਾਵੇਂ ਮਹਿੰਗੀ ਹੋਵੇ ਆਦਿ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਵਾਲ ਕਾਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਵੀ ਮਹਿੰਦੀ ਜਾਂ ਡਾਈ ਹੋਵੇਗੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੈਮੀਕਲ ਤਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਹੀ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਸਦਾ ਰੈਕਸ਼ਨ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵੱਧ, ਉਹ ਆਪਣਾ ‘ਰੰਗ’ ਤਾਂ ਜਰੂਰ ਦਿਖਾਏਗੀ। ਬਿਊਟੀ ਪਾਰਲਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਲਾਈਨ ਜਾਂ ਜਿੰਮ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀ ਔਰਤਾਂ-ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਲਾਈਨ ਇਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ‘ਬੁੱਢੇ’ ਅਖਵਾਉਣ ਤੋਂ ਚਲਦੇ ਹਾਂ।